Okul Deneyimi dersi, haftada bir gün olmak koşuluyla bir dönem sürmekte ve öğretmen adayının okul yaşamını tanımasını ve öğretimi amaçlamaktadır. Öğretmen adaylarının bu derste yaptıkları görev ve etkinlikler onlara deneyimli öğretmenleri görev başında gözleme, okul öğrencilerini tanıma fırsatı sağlamaktadır. Bu ders haftada 1 saatlik seminer ve 5 saatlik okul gözleminden oluşmaktadır.
Okul Deneyimi dersini planlarken aşağıda verilen etkinliklerden yararlanılmalıdır:
5 Saatlik Okul Gözleminde;
Uygulama öğretmeni, öğretmen adayının sınıfında 4 saat boyunca yaptığı öğretim etkinliklerini gözlemlemesi konusundan sorumludur.
Öğretmen adayı, gözlem sınıfında ilk haftadan başlayarak gözlem notlarını (anekdot kaydı vb şeklinde) her hafta rapor halinde uygulama öğretim elemanına teslim eder. Uygulama öğretim elemanı raporları haftalık okuyarak öğretmen adaylarına gözlemlerine yönelik gerekli dönütleri verir.
Bu ders kapsamında İlköğretim Sınıf Öğretmenliği bölümü öğrencilerinin Fen ve Teknoloji, Matematik, Türkçe, Sosyal Bilgiler, İngilizce, Beden Eğitimi vb farklı branşlarda farklı öğretmenlerin derslerine katılmaları teşvik edilerek gözlem çeşitliliği sağlanabilir.
Haftalık gözlem temaları;
1. Dönem planı
Öğretmen adayı uygulama öğretmeni ile dönem boyunca nasıl bir çalışma içerisinde (gözleme geleceği gün ve saatler, yapılacak işler vb) olacağını planlamalıdır.
2. Öğretmenin bir günü
Öğretmen adayı bir gününü, alanında çalışan bir öğretmen veya uygulama öğretmenin okuldaki bir günlük zamanını nelere ve nasıl harcadığını öğrenmeye ayırır. Bu bir gün içinde, öğretmenin mesleği ile ilgili olarak yaptığı bütün işleri, bunlara harcadığı zamanı not etmeye çalışır.
3. Öğrencinin bir günü
Öğretmen adayı uygulama öğretmenine ve ders öğretmenlerine danışarak, okuldaki bir günlük çalışmalarını incelemek amacıyla bir öğrenci seçer. Çalışmalarına hiçbir müdahalede bulunmadan, bu öğrenciyi sınıfta bir gün boyunca gözler.
4. Öğretim yöntemleri
Öğretmen adayı gözlem yaptığı derslerde kullanılan öğretim yöntemlerini not alır. Derste bu etkinliklere ayrılan süreleri de gözlemler. Etkinlikler sırasında öğretmen ve öğrencilerin neler yapmakta olduklarını belirtir.
5. Dersin yönetimi ve sınıf kontrolü
Öğretmen adayı, sınıfta olup bitenlerin kontrol altında tutulmasını ve öğrenciler için etkili bir öğretme-öğrenme ortamı oluşturulmasını sağlayan işleri öğrenmeye çalışır. Sınıftaki öğretme-öğrenme sürecinin etkili ve verimli bir biçimde işletilmesini sağlayan bu işlerin öğretmenlik rolünün açısından değerlendirir. Bir dersin tümünü izleyerek, sınıf yönetimine ve sınıftaki öğretme-öğrenme sürecinin işletilmesine ilişkin önlemleri ve bunların nasıl gerçekleştirildiğini gözlemler.
6. Soru sormayı gözlemleme
Öğretmen adayı, gözlem yaptığı derslerde ne tur sorular sorulduğunu, ne zaman sorular sorulduğunu ve bu sorulara nasıl dönüt alındığına ilişkin gözlemlerini yaparak raporuna ekler. Bu raporda öğretmen adayının soru sorma alıştırmaları yapması önemlidir. Raporlamış olduğu uygun olmayan soru sorma çalışmalarının iyileştirilmesine yönelik önerilerini de detaylı bir şekilde eklemelidir.
7. Okulda araç-gereç ve yazılı kaynaklar
Öğretmen adayı, okulda, ne gibi araç gereç ve yazılı kaynaklar bulunduğunu, bunların kullanımında okulun uygulamakta olduğu kuralları, öğreticilere sağlanabilecek ödülleri ve uygulanabilecek yaptırımları öğrenmeye çalışır. Ayrıca okulda var olan kaynak ve araç-gereçlerden hangilerinin sınıflarda ne amaçla kullanıldığını ders gözlemleri sırasında gözlemleyerek not alır.
8. Ölçme ve değerlendirme
Öğretmen adayı, uygulama okulunda günlük ders gözlemlerinden ne tür ölçme ve değerlendirme yöntemlerinin kullanıldığını gözlemler. Ayrıca yazılı veya sözlü sınav, quiz gibi uygulamalara katılarak sınav sorularını dersin kazanımları açısından değerlendirir, sınavlarda gözetmenlik yapar, sınav kağıdı okuma işlemini gözlemler.
9. Okul müdürü ve okul kuralları
Uygulama okulundaki tüm öğretmen adayları bir araya gelerek Okul Müdüründen,
okulun tümünü ilgilendiren sorunlar konusunda bilgi alırlar. (Okul müdürü, bu konuda öğretmen adaylarına yardımcı olmak üzere başka bir kişiyi de görevlendirebilir.)Aşağıdaki sorular görüşme sırasında tercihe göre kullanılabilir:
Müdürün, okuldaki çalışmalarla ilgili başlıca amaçları nelerdir?
Müdür, okuldaki öğretmenlerden neler beklemektedir?
Müdürün, yeni öğretmenlerin okula ve görevlerine uyum sağlamalarındaki rolü nedir?
Okul müdürüne göre, başarılı öğretmenlerin özellikleri nelerdir?
Müdürün, öğrenci ve öğretmenlerde görmek istediği davranışlar nelerdir?
Okul yönetiminin yapısı nasıldır?
10. Okul ve toplum
Öğretmen adayı okulun bulunduğu toplumdaki yerine yönelik bilgi toplar. Buna yönelik araştırma yaparken çeşitli kişilere su soruları sorabilirler:
Okulun içinde bulunduğu ve hizmet sunduğu semti fiziksel, sosyal ve kültürel yönleriyle
nasıl tanımlarsınız?
Veliler okulu düzenli olarak ziyaret ediyor ve okuldaki çalışmalara herhangi bir yönden
katılıyorlar mı?
Okulu başka kimler ziyaret ediyor?
Yakın çevredeki doktorlar, meclis üyeleri, polisler, diğer ülkelerden gelmiş ziyaretçiler, özel becerileri veya ilgileri olan kişiler arasında okula gelerek öğrencilerle konuşmaya istekli olanlar var mı?
Müzeler, sergiler, süpermarketler, farklı el sanatlarının icra edildiği yerler gibi, sınıfın
düzenli bir gezi programı ile ziyaret edebileceği yerler var mı?
Fen bilgisi veya sosyal bilgiler derslerindeki çevre incelemeleri kapsamına alınması yararlı olabilecek yerler var mı?
Okulun öncülük ettiği ya da katıldığı sosyal sorumluluk projeleri var mı?
Belirli gün ve haftalara ilişkin etkinlikler nelerdir?
Bilim Şenliği, sergi, turnuva, yarışma vb etkinliklere katılım gösteriliyor mu?
11. Okul deneyimi çalışmalarının değerlendirilmesi
Öğretmen adayı bir dönem boyunca uygulama okulunda katılmış olduğu etkinlikleri ve yapmış olduğu işleri değerlendirir.
1 Saatlik Seminerde;
Öğretmen adayları, bu ders saatinde haftalık gözlem temasına göre notlarını uygulama öğretim elemanı ve arkadaşları ile paylaşır.
Öğretmen adayı, bu ders sonunda tüm yaptığı etkinlik ve işlerin, ayrıca öz değerlendirme raporunun eklendiği ürün seçki dosyasını uygulama öğretim elemanına dönem sonunda teslim eder.
Okul Deneyimi Dersinde Kullanılacak Gerekli Form ve Belgeler
A. Uygulama okulu yönetici ve öğretmenleri için “Uygulama Yönergesi” mektubu
B. Gözlem formu
C. Uygulama öğretmenleri için “Öğretmen Adayı Gelişim Raporu” talep mektubu
D. Uygulama okulu yönetici ve öğretmenleri için “Teşekkür” mektubu
- Enseignant: Osman Vaiz