Okul Deneyimi dersi, haftada bir gün olmak koşuluyla
bir dönem sürmekte ve öğretmen adayının okul yaşamını tanımasını ve öğretimi
amaçlamaktadır. Öğretmen adaylarının bu derste yaptıkları görev ve etkinlikler
onlara deneyimli öğretmenleri görev başında gözleme, okul öğrencilerini tanıma
fırsatı sağlamaktadır. Bu ders haftada 1 saatlik seminer ve 5 saatlik okul gözleminden oluşmaktadır.
Okul
Deneyimi dersini planlarken aşağıda verilen etkinliklerden yararlanılmalıdır:
5 Saatlik Okul Gözleminde;
Uygulama
öğretmeni, öğretmen adayının sınıfında 4 saat boyunca yaptığı öğretim
etkinliklerini gözlemlemesi konusundan sorumludur.
Öğretmen
adayı, gözlem sınıfında ilk haftadan başlayarak gözlem notlarını (anekdot kaydı
vb şeklinde) her hafta rapor halinde uygulama öğretim elemanına teslim eder. Uygulama
öğretim elemanı raporları haftalık okuyarak öğretmen adaylarına gözlemlerine
yönelik gerekli dönütleri verir.
Bu
ders kapsamında İlköğretim Sınıf Öğretmenliği bölümü öğrencilerinin Fen ve
Teknoloji, Matematik, Türkçe, Sosyal Bilgiler, İngilizce, Beden Eğitimi vb
farklı branşlarda farklı öğretmenlerin derslerine katılmaları teşvik edilerek
gözlem çeşitliliği sağlanabilir.
Haftalık gözlem temaları;
1. Dönem
planı
Öğretmen adayı uygulama öğretmeni ile
dönem boyunca nasıl bir çalışma içerisinde (gözleme geleceği
gün ve saatler, yapılacak işler vb) olacağını planlamalıdır.
2. Öğretmenin
bir günü
Öğretmen adayı bir gününü, alanında
çalışan bir öğretmen veya uygulama öğretmenin okuldaki bir günlük zamanını
nelere ve nasıl harcadığını öğrenmeye ayırır. Bu bir gün içinde, öğretmenin
mesleği ile ilgili olarak yaptığı bütün işleri, bunlara harcadığı zamanı not
etmeye çalışır.
3. Öğrencinin
bir günü
Öğretmen adayı uygulama öğretmenine
ve ders öğretmenlerine danışarak, okuldaki bir günlük çalışmalarını incelemek
amacıyla bir öğrenci seçer. Çalışmalarına hiçbir müdahalede bulunmadan, bu
öğrenciyi sınıfta bir gün boyunca
gözler.
4. Öğretim yöntemleri
Öğretmen adayı gözlem yaptığı
derslerde kullanılan öğretim yöntemlerini not alır. Derste bu etkinliklere
ayrılan süreleri de gözlemler. Etkinlikler sırasında öğretmen ve öğrencilerin
neler yapmakta olduklarını belirtir.
5. Dersin yönetimi ve sınıf kontrolü
Öğretmen adayı, sınıfta olup
bitenlerin kontrol altında tutulmasını ve öğrenciler için etkili bir
öğretme-öğrenme ortamı oluşturulmasını sağlayan işleri öğrenmeye çalışır.
Sınıftaki öğretme-öğrenme sürecinin etkili ve verimli bir biçimde işletilmesini
sağlayan bu işlerin öğretmenlik rolünün açısından değerlendirir. Bir dersin
tümünü izleyerek, sınıf yönetimine ve sınıftaki öğretme-öğrenme sürecinin
işletilmesine ilişkin önlemleri ve bunların nasıl gerçekleştirildiğini
gözlemler.
6. Soru sormayı gözlemleme
Öğretmen adayı, gözlem yaptığı
derslerde ne tur sorular sorulduğunu, ne zaman sorular sorulduğunu ve bu
sorulara nasıl dönüt alındığına ilişkin gözlemlerini yaparak raporuna ekler. Bu
raporda öğretmen adayının soru sorma alıştırmaları yapması önemlidir. Raporlamış
olduğu uygun olmayan soru sorma çalışmalarının iyileştirilmesine yönelik önerilerini
de detaylı bir şekilde eklemelidir.
7. Okulda araç-gereç ve yazılı kaynaklar
Öğretmen adayı, okulda, ne gibi araç
gereç ve yazılı kaynaklar bulunduğunu, bunların kullanımında okulun uygulamakta
olduğu kuralları, öğreticilere sağlanabilecek ödülleri ve uygulanabilecek
yaptırımları öğrenmeye çalışır. Ayrıca okulda var olan kaynak ve
araç-gereçlerden hangilerinin sınıflarda ne amaçla kullanıldığını ders
gözlemleri sırasında gözlemleyerek not alır.
8. Ölçme ve değerlendirme
Öğretmen adayı, uygulama okulunda
günlük ders gözlemlerinden ne tür ölçme ve değerlendirme yöntemlerinin
kullanıldığını gözlemler. Ayrıca yazılı veya sözlü sınav, quiz gibi
uygulamalara katılarak sınav sorularını dersin kazanımları açısından
değerlendirir, sınavlarda gözetmenlik yapar, sınav kağıdı okuma işlemini
gözlemler.
9. Okul müdürü ve okul kuralları
Uygulama okulundaki tüm öğretmen
adayları bir araya gelerek Okul Müdüründen,
okulun tümünü ilgilendiren sorunlar
konusunda bilgi alırlar. (Okul müdürü, bu konuda öğretmen adaylarına yardımcı
olmak üzere başka bir kişiyi de görevlendirebilir.)Aşağıdaki sorular görüşme
sırasında tercihe göre kullanılabilir:
Müdürün, okuldaki çalışmalarla ilgili
başlıca amaçları nelerdir?
Müdür, okuldaki öğretmenlerden neler
beklemektedir?
Müdürün, yeni öğretmenlerin okula ve
görevlerine uyum sağlamalarındaki rolü nedir?
Okul müdürüne göre, başarılı
öğretmenlerin özellikleri nelerdir?
Müdürün, öğrenci ve öğretmenlerde
görmek istediği davranışlar nelerdir?
Okul yönetiminin yapısı nasıldır?
10. Okul
ve toplum
Öğretmen adayı okulun bulunduğu
toplumdaki yerine yönelik bilgi toplar. Buna yönelik araştırma yaparken çeşitli
kişilere su soruları sorabilirler:
Okulun içinde bulunduğu ve hizmet
sunduğu semti fiziksel, sosyal ve kültürel yönleriyle
nasıl tanımlarsınız?
Veliler okulu düzenli olarak ziyaret
ediyor ve okuldaki çalışmalara herhangi bir yönden
katılıyorlar mı?
Okulu başka kimler ziyaret ediyor?
Yakın çevredeki doktorlar, meclis
üyeleri, polisler, diğer ülkelerden gelmiş ziyaretçiler, özel becerileri veya
ilgileri olan kişiler arasında okula gelerek öğrencilerle konuşmaya istekli
olanlar var mı?
Müzeler, sergiler, süpermarketler,
farklı el sanatlarının icra edildiği yerler gibi, sınıfın
düzenli bir gezi programı ile ziyaret
edebileceği yerler var mı?
Fen bilgisi veya sosyal bilgiler
derslerindeki çevre incelemeleri kapsamına alınması yararlı olabilecek yerler
var mı?
Okulun öncülük ettiği ya da katıldığı
sosyal sorumluluk projeleri var mı?
Belirli gün ve haftalara ilişkin
etkinlikler nelerdir?
Bilim Şenliği, sergi, turnuva,
yarışma vb etkinliklere katılım gösteriliyor mu?
11. Okul
deneyimi çalışmalarının değerlendirilmesi
Öğretmen adayı bir dönem boyunca
uygulama okulunda katılmış olduğu etkinlikleri ve yapmış olduğu işleri
değerlendirir.
1 Saatlik Seminerde;
Öğretmen adayları, bu ders saatinde haftalık gözlem
temasına göre notlarını uygulama öğretim elemanı ve arkadaşları ile paylaşır.
Öğretmen adayı, bu ders sonunda tüm yaptığı etkinlik
ve işlerin, ayrıca öz değerlendirme raporunun eklendiği ürün seçki dosyasını
uygulama öğretim elemanına dönem sonunda teslim eder.
Okul
Deneyimi Dersinde Kullanılacak Gerekli Form ve Belgeler
A. Uygulama
okulu yönetici ve öğretmenleri için “Uygulama Yönergesi” mektubu
B. Gözlem formu
C. Uygulama
öğretmenleri için “Öğretmen Adayı Gelişim Raporu” talep mektubu
D. Uygulama okulu yönetici ve öğretmenleri için “Teşekkür” mektubu